Handhaving Wet DBA: wat doet de Belastingdienst vanaf 1 januari?

Wat is de Wet DBA?

De Wet Deregulering beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) bestaat sinds 2016. Deze wet geeft regels voor de samenwerking tussen opdrachtgevers en zzp’ers, om te voorkomen dat zzp’ers eigenlijk als werknemers werken zonder dat hierover belasting wordt betaald. De wet vervangt de oude VAR-regeling (Verklaring Arbeidsrelatie) en helpt om duidelijkheid te scheppen: wanneer is een zzp’er echt zelfstandig, en wanneer eigenlijk een werknemer?

Kenmerken van een arbeidsovereenkomst versus inhuuropdracht

• Een gezagsverhouding;
• Persoonlijke verplichting om de arbeid te verrichten (niet- vervangbaarheid);
• De verplichting om loon te betalen.

Bij inhuur ontbreekt in ieder geval één van deze kenmerken. Als dat niet zo is of als dit niet duidelijk is, kan de Belastingdienst de inhuur als arbeidsovereenkomst aanmerken. Gevolg daarvan kan zijn dat door de aanbestedende dienst (alsnog) loonheffingen moeten worden ingehouden en betaald. Daarnaast kan een gevolg zijn dat hij loon moet doorbetalen bij ziekte en vakantie. En er gelden specifieke regels bijvoorbeeld bij ontslag.

Wat verandert er vanaf 2025?

Vanaf 2025 gaat de Belastingdienst scherper controleren of een zzp’er misschien toch als werknemer werkt, ook als er een modelovereenkomst is. De Belastingdienst zal bijvoorbeeld kijken of de zzp’er echt zelfstandig werkt, of dat hij net als andere werknemers vast werk doet. Als de Belastingdienst vindt dat het werk lijkt op dat van een gewone werknemer, kunnen er extra belastingen en boetes volgen.

De Belastingdienst beoordeelt geen nieuwe modelovereenkomsten meer. In een modelovereenkomst staan afspraken over de arbeidsrelatie tussen opdrachtgevers en opdrachtnemers.

Heb je nog een goedgekeurde modelovereenkomst? Dan mag je deze blijven gebruiken tot de einddatum van de overeenkomst. Bestaande overeenkomsten worden niet meer verlengd. De overeenkomst geeft alleen zekerheid als deze naar waarheid is opgesteld. Dus als de opdrachtgever en opdrachtnemer in de praktijk zo werken als afgesproken.

Wat zijn de risico’s voor de opdrachtgever en de zzp’er?

Als de Belastingdienst een arbeidsrelatie herclassificeert als dienstverband, kan dit betekenen dat:

• Opdrachtgever: De opdrachtgever alsnog loonbelasting en premies moet betalen, mogelijk met terugwerkende kracht, en een boete kan krijgen.
• Zzp’er: De zzp’er verliest ondernemersvoordelen, zoals belastingkortingen, en kan verplicht verzekerd zijn voor sociale voorzieningen zoals WW en ZW.

Wat kun je als opdrachtgever doen om problemen te voorkomen?

Je kunt de volgende stappen nemen om de kans op problemen te verkleinen:

1. Werk zoals afgesproken: Zorg ervoor dat de zzp’er het werk zelfstandig uitvoert, zonder toezicht, en dat hij geen vaste werktijden heeft zoals gewone werknemers.
2. Resultaatgericht werk: Zorg ervoor dat de zzp’er wordt betaald voor het eindresultaat, niet voor gewerkte uren zoals bij een vaste werknemer.
3. Documenteer alles: Leg vast wat de afspraken zijn en houd bij of iedereen zich hieraan houdt. Dit kan later als bewijs dienen als er vragen zijn.

Conclusie: Heldere afspraken zijn essentieel

De aankomende handhaving op schijnzelfstandigheid in 2025 maakt het noodzakelijk om de samenwerking met zzp’ers goed vast te leggen en daadwerkelijk volgens de overeenkomst te handelen. Voor zowel opdrachtgevers als zzp’ers is het belangrijk om duidelijke afspraken te maken en de werkrelatie voortdurend te evalueren. Met een goede voorbereiding kunnen bedrijven de handhaving van de Wet DBA op verantwoorde wijze tegemoetzien.